Het lichaam weet, wat het hoofd vergeet
In de loop van ons leven komen we allemaal in aanraking met traumatische ervaringen, soms groot en duidelijk aanwezig, soms klein en bijna onopgemerkt. Trauma dat we niet verwerken, kan zich vastzetten in ons lichaam en sluimert vaak totdat we actief stappen nemen om het los te laten. Soms weten we heel goed waar dit vandaan komt, maar veel trauma’s zijn juist onbewust. Deze onverwerkte ervaringen kunnen leiden tot allerlei klachten of ongemakken die we in het dagelijks leven ervaren, zonder dat we precies weten waar ze vandaan komen. Trauma kan voortkomen uit onze eigen jeugd of geboorte, maar het kan ook zijn doorgegeven vanuit onze ouders, grootouders, of zelfs nog verder terug in de familielijn.
Omdat trauma zich diep in ons lichaam nestelt, biedt puur praten vaak niet de volledige oplossing. Trauma is namelijk een ervaring die ons lichaam nog wil afronden of loslaten. In dit proces kunnen lichaamswerk en ademwerk krachtige methoden zijn. kunnen we direct contact maken met vastgezette spanning en emoties, en het lichaam de ruimte geven om deze te verwerken. Dit soort diepgaande sessies helpt om het zenuwstelsel in balans te brengen en ondersteunt een proces dat verder gaat dan het bewuste denken.
Trauma groot of klein
Trauma komt in verschillende vormen en gaat verder dan alleen grote, ingrijpende gebeurtenissen zoals rampen, ongelukken of misbruik. Hoewel zulke ervaringen uiteraard diepe sporen achterlaten, kunnen ook kleinere, alledaagse situaties een traumatisch effect hebben op ons systeem. Denk bijvoorbeeld aan een kritische opmerking van een leraar over je capaciteiten of het moment dat een ouder boos werd terwijl je het niet verwachtte.
Wanneer iets te intens is om op dat moment volledig te verwerken, kan het lichaam reageren door die ervaring op te slaan als een blokkade. Dit gebeurt vaak onbewust; het lichaam onthoudt wat voor het hoofd te veel was om op dat moment te doorleven. Zo worden intense emoties of trauma’s soms in ons lichaam vastgehouden, waar ze zich kunnen uiten in fysieke spanningen of terugkerende gevoelens van stress.
Zelfs kleine trauma’s worden in het lichaam opgeslagen en kunnen de natuurlijke doorstroom van energie belemmeren. Over de tijd kunnen deze blokkades ons welzijn en functioneren beperken, zowel emotioneel als fysiek, of ze nu ontstaan zijn door iets groots of kleins.
Trauma kan op veel verschillende manieren ontstaan en heeft vaak diepe wortels in de kindertijd, waar ervaringen intens kunnen binnenkomen. Omdat een kinderbrein nog in ontwikkeling is, voelt het wel emoties, maar heeft het nog niet de woorden of het begrip om die goed te verwerken of te plaatsen. Dit betekent dat wat je ooit hebt meegemaakt en niet hebt kunnen verwerken, in het heden doorwerkt en je keuzes en reacties kan beïnvloeden. Hoewel je als kind geen controle had over de situatie en daardoor wellicht een slachtoffer was, ligt de verantwoordelijkheid om het aan te pakken nu bij jou. Trauma vraagt om erkenning, verwerking en ruimte om losgelaten te worden.
Herinneringen en de bijbehorende emoties worden opgeslagen in ons lichaam, zelfs als we ze op mentaal niveau hebben weggestopt. Wat het hoofd vergeet, onthoudt het lichaam – vaak op celniveau, wat betekent dat oude ervaringen, zoals trauma’s, in ons lichaam blijven leven. Dit verklaart waarom bepaalde muziek of geuren ons ineens terugvoeren naar een vroegere tijd, of waarom we rond een specifieke datum onrust ervaren. Het kan ook zijn dat we onbewust afstand nemen van iemand van wie we houden, simpelweg omdat een houding of aanraking iets ouds in ons oproept.
Tijd heelt niet automatisch alle wonden; het lichaam blijft herinneringen vasthouden totdat we bereid zijn ze onder ogen te zien en te verwerken. Dat wat je hebt weggestopt en nooit hebt doorvoeld, vraagt om erkenning en loslaten – pas dan verdwijnt de emotionele lading. Ben je klaar om ermee aan de slag te gaan?